Normal sağlıklı  bir erişkinde karın ön duvarı adaleleri karın içi organlarını yerinde tutan sağlam bir yapıdadır. Ancak  çeşitli sebepler nedeniyle karın duvarında  zayıflamalar  meydana gelebilir. Karın duvarının herhangi zayıf bir yerinden karın içerisinde bulunan barsak, omentum (karın yağı) ya da herhangi bir organın deri(cilt) altına doğru karın dışarısına çıkmasıyla çeşitli fıtık türleri meydana gelebilir. Bu fıtıklar nereden ve niçin çıktığına bakılarak, buna göre isimlendirilir. Kasık bölgesinden çıkarsa buna kasık fıtığı (inguinal fıtık) denir. Göbek (umbilikal ) deliğinden çıkarsa göbek fıtığı ya da daha önce ameliyat olunmuşsa  ve yara yerinden çıkmışsa yara yeri (=ameliyat yeri=insizyonel )  fıtığı olarak adlandırılırlar. Genel  olarak kasık fıtıkları erkeklerde kadınlara göre  çok daha fazla olarak meydana gelirler. Her yaşta görülebilir. Kasık ve göbek fıtıkları ya çocukluk döneminde, ya da erişkinlerde  daha ileri yaşlarda görülme eğilimindedirler. Göbek fıtıkları  bütün çocukların % 10-20 sinde görülebilir. Düşük doğum ağırlıklı ve prematüre(erken doğmuş) çocuklarda görülme ihtimali daha yüksektir. Erkek ve kızlarda eşit oranda görülürken erişkin hayatta kadınlarda görülme ihtimali daha yüksektir.

Göbek (umbilikal) fıtığı , göbek deliğinden çıkan fıtıklardır. Göbek deliği anne karnındaki bebek(fetüs) ile plasenta arasındaki kan alış verişini sağlayan göbek kordonunun geçtiği, karın ön duvarında adaleler arasında bulunan bir açıklıktır. Plasenta ,anne ile bebek arasındaki,  bebeğin beslenmesini  ve oksijenlenmesini sağlayan  damarların olduğu ve rahim içerisinde gelişen bir yapıdır. Anne ile bebek arasındaki kan değiş tokuşunu yapar. Doğumdan sonra  göbek kordonunun kesilmesiyle bu  bağlantı kesilmiş olur. Bu açıklık yaklaşık 2 cm kadardır. Bebeğin ağlaması ya da ıkınmasıyla burada şişlik görülür. Doğumdan sonraki 1-2 yıl içerisinde göbek deliği kendiliğinden kapanır. Bu açıklığı kapatmaya çalışmak gerekli değildir. Eğer  kapanmazsa çocuklarda göbek fıtığı gelişmiş olur. Bu dönemlerde erkek ve kızlarda eşit oranda görülürler. Erişkin hayatta herhangi bir nedene bağlı olarak karın içi basıncının artması sonucu, göbek deliği yeniden açılarak içerisinden barsak yada karın yağlarının bir bölümünün karın dışına geçmesiyle  göbek fıtığı oluşabilir. Göbek fıtığı, kadınlarda erkeklere göre daha fazla oranda görülür. Bunun sebebi kadınların hamilelik dönemlerinde karın içi basınçlarının artmasıdır.

    Göbek Fıtıklarında  Meydana Gelen Belirtiler Nelerdir?

   Göbek fıtıklarında göbekte şişlik fark edilir. Şişlik, bebekler ağlarken belirgin hale gelirken sakinleştiğinde kaybolur. Bu oldukça tipik bir durumdur. Erişkinlerde  göbek deliğinde yumuşak  şişlik olur. Şişlik devamlı veya zaman zaman kendiliğinden ya da üzerine bastırılınca  kaybolan özelliktedir. Başlangıçta genellikle şişlik dışında  herhangi bir şikayete neden olmazken sonraları  hafif şiddette ağrı, yanma ve gerginlik hissi olabilir. Göbek fıtıkları küçük olduğu dönemde içerisinde genellikle omentum (karın yağı) bulunur. Ancak göbekteki delik büyüdükçe şişlikte büyür. Karın içerisinde bulunması gereken ince barsaklar bu büyümüş delikten karın duvarını geçerek cilt altına çıkar. Böyle bir durumda  barsak hareketleri  dışardan fark edilebilir. Ayağa kalkınca barsaklar karın ön duvarında cilt altından aşağıya doğru kayar ve karnın alt tarafı iyice belirginleşir. Karın dışına çıkan barsak miktarı arttıkça ağrı da daha fazla olmaya başlar  ve daha devamlı bir hal alır. Eğer barsaklar dar bir delikten (defekt) dışarıya çıkmışlarsa burada sıkışarak dolanımları bozulmaya başlar. Buna inkarsere (boğulmuş) göbek fıtığı denir. Üzerine basıldığında daha sert olarak hissedilir. Üzerindeki cilt ödemli ve kızarık bir hal alır. Bulantı ve kusma  gelişebilir. Bu durum giderek daha kötü hale gelebilir .Barsak duvarındaki bütün dolaşım bozulabilir, barsak nekroza gider ve  barsak delinmeleri  görülebilir. Hayatı tehdit  eden, ciddi  bir tablodur.  Acil cerrahi müdahale gereklidir.

     Göbek Fıtıkların Nedenleri  Nelerdir?

   Karın içi basıncının artması sonucu karın ön duvarındaki  zayıf bölgelerden karın içi organlarının veya karın yağının dışarıya çıkması sonucu oluşan fıtıkların meydana gelmesi için çok çeşitli nedenler  vardır. Bunlar; 

a. Sık hamile kalmak    b. İkiz ya da üçüz gibi doğum yapmak    c. Kabızlık nedeniyle aşırı ıkınarak büyük tuvalete çıkmak    d. Kronik öksürük    e. Ağır eksersizler yapmak    f. Ağır kaldırmak     g. Obezite nedeniyle karın içi basıncının artması     h. Uzun süreli  ayakta kalarak çalışmak   ı. Yumuşak doku hastalığı bulunması    j. Siroz    k. İleri yaş nedeniyle adale zayıflığı gelişmesi    m. Erkeklerde prostat büyümelerine bağlı olarak zorlanarak idrar yapmak    n. Sigara içmek    p. Şeker hastası(diyabet) olmak    r. Steroid kullanıyor olmak

      Göbek Fıtıklarında Tanı Nasıl Konulur? Hangi Görüntüleme Tetkikleri Yapılır?

   Dikkatli bir hikaye alınarak ayakta durduğunda bir şişlik fark edilip uzanınca bu şişlik kayboluyorsa fıtıktan şüphe edilir. Ayakta ve yatarak yapılan fizik muayenede  karın dışına çıkmış olan barsaklar hissedilebilir. Ayakta iken öksürülünce şişlik belirgin hale gelirken uzanınca şişliğin kaybolduğu tespit edilebilir. Cilt altında hissedilen dışarı çıkmış olan barsaklar şişliğin üzerine basılınca genellikle ve kolayca karın içerisine gönderilebilinir.  Eğer fıtık çok büyük değilse göbeğin olduğu bölgenin  ultrasonografisi yapılır. Bu ultrasonografide fıtık olduğu tespit edilir. Eğer sonografi de göbek fıtığının olup olmadığıyla ilgili şüphe de kalınırsa  batın tomografisi çekilerek karın içerisinden  barsak ya da karın yağlarının göbek deliğinin olduğu bölgeden karın dışına çıktığı kolayca görülebilir.

      Göbek Fıtıklarında Tedavi Nasıl Yapılır? Hangi Tedavi Biçimi Daha  Uygundur?

   Göbek fıtıkları ,çocuklarda 2 yaşına kadar kendiliğinden düzelebilir. Bu süreyi beklemek uygundur. Ancak bu dönemde göbek deliğinin üzerine metal  para ya da ona benzer bir cismin yapıştırılması gerekli değildir. Hatta bu şekildeki işlemler bebek sağlığı açısından zararlı olabilir. Çocuklarda semptom yoksa,  4-5 yaşına kadar yakın takip edilerek  gözlenebilir. Ameliyat bu yaşlardan sonra halen göbek fıtığı kapanmamış ve devam ediyorsa önerilir. Eğer göbekteki   delik 1-2 cm.den daha büyükse veya  semptomlar başlamışsa ,ağrı ortaya çıkmışsa ve göbekten dışarıya çıkan oluşumlar kendiliğinden ya da üzerine bastırıldığında içeriye itilemiyorsa  o zaman ameliyat önerilir. Ancak fıtıklarda semptom olsun ya da olmasın genel   olarak çocukların  2 yaşından sonra olmak üzere  çok beklemeden ameliyat edilmesini  öneren görüşlerde vardır. Erişkinlerde   göbek fıtıkları kendiliğinden düzelmezler. Özellikle erkeklerde zaman zaman çok büyük olmayan ve şikayet oluşturmayan fıtıklar yakın takip edilebilir. Ancak  ameliyat olmak daha güvenli bir yaklaşımdır. Kadınlarda ise takip etmek yerine ameliyat önermek daha doğru bir yaklaşımdır. Çünkü kadınlarda hamilelikler nedeniyle  göbekte var olan açıklık daha kolayca büyüme eğilimindedir. Kolayca karın içerisine girip çıkan fıtıklar zamanla daha zor olarak içeri itilebilir hale  gelebilir.  Bu durumda  ameliyat kararını daha çabuk vermek gerekir. Aksi halde  barsak devamlılığının bozulduğu ,boğulmuş fıtığın ortaya çıktığı, ciddi komplikasyonlar (yan etkiler) ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda eğer barsak dolaşımı tamamen bozulmuş ve barsak delinmişse saatler içerisinde acil ameliyat gereklidir. Acil yapılan ameliyatlarda meydana gelebilecek yan etkiler (komplikasyonlar) daha sık olarak görülebilmektedir. Bu nedenle acil bir durum gelişmeden ameliyat kararını vermek çok daha doğru bir yaklaşımdır.  Karın duvarında ortaya çıkan defekt (açıklık)  bölgedeki sağlam dokulara konulan direk dikişler yardımıyla , ya da üzerine  veya arkasına sentetik bir yama(mesh) konularak kapatılır. Bu işleme fıtık tamiri denir. Tamir yama konularak yapılmışsa meshli (yama konulmalı) tamir olarak isimlendirilir .Herni tamiri tüm dünya da en sık yapılan ameliyatlardan birisidir. Genel anestezi, rejional(bölgesel )anestezi ve lokal anestezi altında yapılabilir. Ameliyattan sonra aynı gün eve gidilebilmektedir. Fıtık ameliyatı ya klasik usulde olduğu gibi açık cerrahi şeklinde yapılır. Ya da laparoskopik (kapalı) veya robotik cerrahi şeklinde de yapılabilmektedir. Açık cerrahi ameliyat  esnasında ciltte daha büyük bir kesi yapılır(4-5 cm). Fıtık kesesi  bulunarak içerisindeki barsak ya da karın yağları (omentum) gibi oluşumlar karın içerisine  itildikten sonra  kese, karın duvarından çıktığı yerden bağlanarak karın içerisine atılır. Göbekteki  karın duvarı defekti  dikişler konularak tamir edilir veya  buradaki açıklık üzerine veya arkasına sentetik bir yama konularak kapatılır. Lokal anesteziyle yapılan ameliyattan sonra aynı gün eve çıkarılır. Ameliyattan 2-4 saat sonra ağızdan beslenmeye başlanır. İşe dönüş  5-7 gün içerisinde mümkün olur. Laparoskopik  fıtık tamirinde karın cildinde yapılan 0.5-1 cm .lik kesiler yardımıyla  karın içerisine girilerek gönderilen özel aletler yardımıyla fıtık kesesi  içerisine girmiş olan barsak veya karın yağları gibi oluşumlar karın içerisine çekilir. Göbek bölgesinde  olan  açıklık (defekt) kapatılacak şekilde özel sentetik yama konur. Bu yamaların bir yüzü karın duvarına kolayça yapışabilecek özellikte iken ,diğer yüzü barsaklara yapışmayacak özelliktedir. Bu yama karın arka duvarına özel dikişler yardımıyla tutturulur. Genel anestezi altında yapılır. İyileşme daha kısa sürede olur. Daha kısa sürede işe ve normal hayata dönmek mümkün olur. Robotik cerrahi de laparoskopik cerrahi de olduğu şekilde yapılır. Ancak bu ameliyatta, cerrah robot kollarına hareket komutunu vermek üzere  kumanda konsulünde oturarak  ameliyatı yapar.