Mide karın boşluğunun üst tarafında yerleşmiştir. Ağızdan alınan gıdalar yemek borusu vasıtasıyla göğüs boşluğundan geçerek mideye gelir. Burada mide tarafından salgılanan mide salgı sıvısı ile karışarak yarı katı hale döner.Midenin çalkalama hareketiyle daha küçük parçalar haline gelip 12 parmak barsağına ittirilir.İnce barsağın daha ileri bölümlerinde sindirim işlemi gerçekleştirilir. Sindirim sonrası kalan posa diyebileceğimiz artıklar kalın barsaktan geçerek anüs(makat) yoluyla büyük tuvalet şeklinde dışarı atılır.
Mide içten dışarıya doğru 5 tabakaya ayrılır. En içte mukoza denilen kısım midenin içini tamamen döşer.Mukozanın altında buna destek veren submukoza denilen bölüm vardır.Bununda altında midenin adele tabakası bulunur. Daha sonra subseroza ve seroza denilen tabakalar bulunur.
Mide kanseri %95 oranında en içteki mukozadan gelişen adenokanser dediğimiz şekilde karşımıza çıkar.Kanser normal bir hücrenin DNA sında gelişen bir mutasyon sonucu aşırı çoğalması ve normal hücrelerin yerini alması ile ortaya çıkar.Normal bir hücre oluştuktan sonra gelişmesini tamamlayıp normal fonksiyonunu gördükten sonra kendi kendini yok eder. Kanser hücreleri ise kendini yok etmeyip daha hızlı bir şekilde çoğalmaya devam ederek normal hücrelerin yerini alır.Midenin daha derin tabakalarına doğru ilerleyerek ve bulunduğu dokularda kitleler oluşturarak kanser dediğimiz şekilde karşımıza çıkar.Kanser midenin herhangi bir bölgesinde ya da mideyle yemek borusunun birleştiği yerde gelişebilir.Bulunduğu yerden etrafa komşuluk yoluyla doğrudan yayıldığı(invazyon) gibi lenf yolları ve kan damarları yoluyla da daha uzak bölgelere gider(metastaz yapar).
Adenokanserden başka midede gastro intestinal stromal tümör,nöroendokrin tümör ve mide lenfoması da görülebilen diğer kanser türleridir.
Mide kanseri dünyada en sık görülen kanser türlerinden biridir.özellikle asya’nın doğu bölgelerinde,orta ve güney amerika da daha sıktır. Japonya en sık görülen ülkelerden biridir.Ülkemizde tüm kanser türleri arasında erkeklerde 5.sıklıkta,kadınlarda ise 6. sıklıkta görülür.
Mide kanserinin sebepleri nelerdir?
Mide kanserinin kesin nedeni belli değildir.Ama bazı faktörler kanser gelişmesi ihtimalini artırabilirler.Kanser gelişmesini artıran faktörlere risk faktörleri diyoruz.Risk faktörlerinin varlığı mutlaka kanser gelişecek demek değildir.
a.Ailesinde kanser olan bireylerde(anne,baba,kardeş,büyükanne,büyükbaba, amca,teyze,dayı,hala) kanser gelişmesi ihtimali 2-3 kat daha fazladır.Mide kanserlerinin yaklaşık %10 u ailesel geçişlidir.
b.Erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla görülür.
c.Yaş ilerledikce mide kanser gelişmesi ihtimali artar.
d.Beslenme alışkanlıkları da risk faktörlerindendir. Aşırı tuzlu gıdalar,konserve,salamura ve tütsülenmiş gıdalar,taze sebze ve meyveden fakir beslenme şekli kanser riskini artırır.
e.Uzun süre devam eden Helikobakter pilori enfeksiyonuna bağlı gastrit ve mide ülserleri de kansere dönüşebilir.
f.Aşırı alkol tüketimi ve sigara kullanmak
g.Vitamin B 12 eksikliğine bağlı pernisiyöz anemi
h.Gastrik polipler
i.Kronik gastritler
j.Daha önceden mide ameliyatı geçirmiş olmak(midenin bir bölümünün çıkarılmış olması)
k.Mideden yemek borusuna doğru mide içeriğinin geriye doğru kaçtığı gastroösefegial reflü hastalığı
- Bazı ailesel genetik hastalıklar(ailesel adenomatöz poliposiz gibi)
Mide kanserinin belirtileri nelerdir?
Mide kanseri ilk başlarda herhangi bir belirti vermeyebilir.Önceden var olan gastrit ya da ülsere bağlı hazımsızlık,midede yanma,kaynama şeklindeki şikayetler olabilir.Erken dönemlerde iştah azalması,yemek yedikten sonra çabuk doygunluk hissi,bulantı görülebilir.İleri dönemde belirgin halsizlik, kilo kaybı,yutma güçlüğü,bel bölgesinde ağrı,kusma,ağızdan kahve telvesi şeklinde kanama ,siyah renkli dışkılama,karında şişkinlik olabilir.
Yapılan fizik muayenede genel olarak kilo kaybına bağlı olmak üzere adalelerde belirgin erime ve kuvvet kaybı ,kaşektik bir görünüm ve karnın üst bölgesinde ele gelen kitle olabilir.Kanserin yerine bağlı olmak üzere mide şişkin olabileceği için karnın üst bölgesinde belirgin bir şişkinlik tespit edilebilir. Boyun alt bölgesinde lenf bezleri ele gelebilir.
Mide kanserinde tanı nasıl konur?
Diyet yapmadan kilo kaybı gelişmesi,mide de hazımsızlık ,yanma ya da ağrı oluşması halinde müracaat eden şahıslarda öncelikli olarak detaylı bir hikaye alınır. Aile hikayesi sorgulanır. Detaylı bir fizik muayene yapılır. Kesin olarak mide kanserini gösteren bir kan tetkiki yoktur.Ancak kan tetkikleri yapılarak anormalliklerin olup olmadığı araştırılır.Hemoglobin düzeyine bakılarak anemi varlığı tespit edilebilir.. Kan elemanları değerlendirilir.Karaciğer ve böbrek fonksiyon testlerine bakılır.Tümör belirteçlerinin(CEA=karsinoembriyonik antijen,CA19-9) değerleri araştırılır. Tanıyı koyma da en önemli tetkik midenin içine ucunda bir kameranın bulunduğu endoskop denilen aletle bakılmasıdır.Mide içerisinde şüpheli bir görüntü veya bir kitle varsa buradan endoskopun içerisinden gönderilen özel aletler yardımıyla parçalar alınır(biopsi yapılır). Bu parçalar mikroskop altında (patolojik olarak) incelenerek tanı kesinleştirilir.Helikobakter pilori enfeksiyonunun bulunup bulunmadığı da bu inceleme esnasında tespit edilir. Ayrıca bu doku da HER2 geni veya proteinin varlığa da ve ne miktarda olduğu da araştırılır. Eğer HER2 geni veya proteini normalden fazla miktarda varsa buna HER2 pozitif denir. Bu hastalar akıllı ilaçlara iyi cevap verecek demektir.Kanserin ne kadar yayıldığını araştırmak üzere endoultrasonografi veya görüntüleme tetkikleri yapılır.Kanserin ne kadar yayıldığı değerlendirmesine evreleme denilir.Midenin duvarına ne kadar derinlikte yayıldığı,etraftaki lenf bezlerine veya uzak organlara gidip gitmediği tespit edilir.Bilgisayarlı tomografi(BT),magnetik rezonans (MR),pozitron emisyon tomografisi(PET-CT) tetkikleri ile bu yaygınlık durumu değerlendirilir.
Mide kanserinde evreleme
Evre 0 da tümör hücreleri sadece midenin içinde mukoza tabakasında ve hücrelerin arasında az miktardadır.Buna in situ kanser de denir.
Evre 1 de 1 A ve 1B olarak ikiye ayrılır.
1A da tümör sadece mukoza tabakasındadır ve submukoza tabakasına ilerlemiş olabilir.
1B de ise tümör mukozadır ve submukozaya ilerlemiştir. Ayrıca 1 veya 2 tane yakın lenf bezinde tümör olabilir. Ya da tümör mukozadan adele tabakasına da geçmiş olabilir.
Evre 2 de 2A ve 2B olarak ikiye ayrılır.
2A da tümör submokaza tabakasına ve 3-6 tane lenf bezine yayılmıştır.Ya da Tümör midenin adele tabakasına ve 1-2 lenf bezine yayılmıştır. Ya da tümör adele tabakasından subseroza tabakasına yayılmıştır.
2B de tümör submokaza tabakasına ve 7-15 lenf bezine yayılmıştır.Ya da mide duvarının adele tabakasına ve 3-6 lenf bezine yayılmıştır.Ya da tümör subseroza ve 1-2 lenf bezine yayılmıştır.ya da tümör seroza tabakasına yayılmıştır.
Evre 3 de 3A,3B ve 3C olarak üçe ayrılır.
3A da tümör midenin adele tabakası ve 7-15 lenf bezine yayılmıştır.Ya da midenin subseroza tabakası ve 3-6 lenf bezine yayılmıştır.Ya da tümör seroza tabakası ve 1-6 lenf bezine yayılmıştır.
3B de tümör midenin submukoza ve adele tabakasıyla birlikte 16 tane lenf bezinden daha çok lenf bezine yayılmıştır.Ya da tümör subseroza ve seroza tabakası ile 7-15 lenf bezine yayılmıştır. Ya da tümör midenin yanındaki dalak,barsak,karaciğer,diyafram,pankreas,adrenal bezi,böbrek ya da karın duvarına ve 1-6 lenf bezine yayılmıştır.
3C de tümör midenin subseroza ve seroza tabakası ile 16 taneden daha çok lenf bezine yayılmıştır. Ya da midenin yanındaki organlara ve 7 den daha çok lenf bezine yayılmıştır.
Evre 4 de tümör akciğer,karaciğer,uzak lenf bezleri gibi uzak organlara yayılmıştır(metastaz yapmıştır).
Evreleme, yapılacak tedavinin planlaması (ne şekilde tedavi edileceği) açısından önemlidir.
Mide kanserinin tedavisi nasıl yapılır?
Mide kanserinin tedavisi hastalığın ne kadar yayıldığına ( hangi evrede olduğuna )bağlı olarak değişiklik gösterir. Erken yakalanan mide kanseri vakalarında tedaviyle tam iyileşme mümkündür.Tedavi de;
a.Endoskopik mukozal veya ,submukozal rezeksiyon
b.Cerrahi
c.Kemoterapi
- HER2 + se akıllı ilaçla hedef tedavi
e.Radyoterapi
f.İmmünoterapi
g.Stent takılması
kullanılan tedavi çeşitleridir. Bunlar tek başına veya birlikte kullanılabilirler.
Evre 1 de endoskopik yöntem kullanılır. Evre 2 ve Evre 3 de tedavinin esası cerrahi olarak midenin bir kısmı veya tamamının çıkarılmasıdır.Cerrahi tedavi ,açık yöntemle veya laparoskopik olarak yapılır. Laparoskopik tedavi de karın duvarına yapılan küçük kesilerden karın içine gönderilen özel aletler yardımıyla midenin bir kısmı yada tamamı çıkarılır. Geri de kalan mide 12 parmak barsağına veya ince barsaklara yeniden bağlanır. Eğer midenin tamamı çıkarılırsa yemek borusu ile barsak birbirine bağlanarak sindirim sistemi yolu devamlığı sağlanır.Laparoskopik yapılan tedavi sonrası iyileşme daha hızlı olur. Aktif hayata daha erken başlanabilir.Kemoterapi ve/veya radyoterapi ameliyattan önce mide tümörünün büyüklüğünü azaltmak amacıyla ya da ameliyattan sonra tedavinin tam olarak sağlanması amacıyla verilebilir.İleri evre tümörlerde ise cerrahi tedavi palyatif(şikayetleri azaltmak ) amaçlı olarak uygulanır.Eğer tümör kanama yapıyorsa ya da gıdaların geçişini tıkıyorsa, bu gibi durumları düzeltmek amacıyla uygulanır. Tümör çıkarılamayacak kadar büyükse tümörün içine geçişi sağlamak amacıyla endoskopik olarak stent takılabilir. Böylece hastanın beslenebilmesi devam eder.Metastatik mide tümörlerinde ise kemoterapi ve immünoterapi şeklindeki tedavi uygulanır.HER2 + se akıllı ilaçlarla tedavi yapılır.sonuç olarak tedavi tümörün büyüklüğü ve yaygınlığına göre değişiklik gösterir. İleri evre tümörlerden sonra hastalık yeniden ortaya çıkabilir(nüks olur). Nüks gelişmesi halinde de mümkün olabilirse hem cerrahi tedavi yenilenebilir. Hem de kemoterapi ve radyoterapi secenekleri yeniden uygulanır. Ancak genellikle cerrahi tedavi şansı oldukça azdır. Sadece kemoterapi ve immünoterapi yapılır.
Yorum ekleyin